donderdag 7 januari 2016

Verantwoording krijgen over zelforganisatie? Ga lekker Bouncen!

Helft zorginstellingen zet in op zelfsturing’, kopt Skipr net voor Kerst. Dat klinkt bij de tijd en roept ook meteen veel vragen bij mij op. Waarom willen ze dat en hoe gaan ze dat doen? En is het nou de oplossing of is het alleen mode in de zorg om zelfsturend of –organiserend te zijn? Ook ik als adviseur zet in op zelforganisatie. Niet alleen omdat het actueel is, ook omdat ik erin geloof. Niet zozeer in zelforganisatie an sich, meer om de gedachte dat de verantwoordelijkheid om je ‘hogere’ doel te bereiken als organisatie bij iedereen die betrokken is, het uitgangspunt moet zijn. Volgens mij is de weg vertrouwen geven. En als je dat doet, mag je zeker verantwoording op het handelen terugverwachten. Wij noemen dat The Bounce. 

‘Toen ik als kind de bal kaatste, vond ik het leuk om deze terug te krijgen. Dat is in het spel van de volwassenrealiteit niet anders… besturen is vertrouwen geven en verantwoording krijgen’

Mijn naam is Willem Rutgers en ik werk als adviseur binnen zorg en welzijn bij Q-Consult, onderdeel van CQT Zorg & Gezondheid. Als gastblogger komt mijn inspiratie uit: waar doen we het eigenlijk voor? Ik wil terug naar de kwaliteit van het doen. Niet alleen kijkend naar de processen die derden van ons verlangen, maar juist naar: ‘Wat doen wij nu eigenlijk?’ en ‘Doen wij dan de goede dingen?’. Daar zie ik ook meteen de uitdaging. Je wil namelijk grip houden op je organisatie en vooral niet te statisch. En dus verwacht ik een beweging dat we naast de welbekende oude hard controls (AO/IC, TVB’s en procesbeschrijvingen) ook steeds meer grip willen krijgen op de soft controls (afbakening TVB’s, managementcultuur en tevredenheid).

Zonder al te opportunistisch of visionair in te steken, is dat toch waar het om gaat als we in de toekomst zorg toegankelijk willen houden. Om dit te bereiken en te borgen in uw organisatie, zie ik drie pijlers:

  1. Visie en kader vanuit strategisch oogpunt
  2. Kwaliteit doen in het primaire proces
  3. Faciliteren en borgen in de planning en (soft) controls

1. Visie 
Zonder een visie op goede zorg en ondersteuning, geen stip op de horizon. En dus volgens mij geen kans van slagen om zelforganisatie in te voeren. Verantwoordelijkheid laag in de organisatie ontstaat vanuit een inhoudelijke visie. Een visie waarin we teruggaan naar de bedoeling van ons bestaansrecht.

2. Kwaliteit
Een groot risico van deze tijd is dat we kwaliteit instrumenteel beschouwen en invullen. Kwaliteit is geen trucje of instrument. Kwaliteit is iets wat je doet, niet alleen als zorgprofessional, juist ook als bestuurder en als faciliterende organisatie ten dienste aan het primaire proces. Kwaliteit is datgene wat uw klanten ervaren.

Dat brengt mij bij het in control willen zijn.

3. Control
Vertrouwen geven, is ook iets terug mogen verwachten. Wij noemen dat ‘The Bounce’. Zoals ik aan het begin van dit blog schetste: als je een bal kaatst, komt deze terug. En wat mag je dan terugverwachten? Verantwoording op datgene dat gedaan is. Wanneer in de praktijk stappen zijn gezet en keuzes zijn gemaakt, binnen de kaders, mag je verwachten dat hierover verantwoording terugkomt. Hoe en op welke manier, dat spreekt u af binnen uw eigen organisatie (het kader).
Daarnaast heeft u externe verplichtingen waar u niet onderuit zult komen. Ook hierover maakt u aan de voorkant afspraken, zodat hier achteraf geen discussie over is. Vertrouwen geven betekent immers niet dat het vrijheid-blijheid is. Wel zien wij hierin een ontwikkeling. Daar waar eerst de neiging was om op harde prestaties te sturen met ingewikkelde termen en afkortingen voor de operationele teams (AO/IC), zien we nu een beweging naar sturen op de soft controls van de organisatie met de bijbehorende termen (huishoudboekje). Soms is het niet ingewikkeld en is het logisch nadenken en kiezen voor een iets andere insteek. Iedereen begrijpt bijvoorbeeld dat je niet meer kan uitgeven dan er binnenkomt. Zeg dat gewoon! Het goede voorbeeld geven wordt bij kinderen bijvoorbeeld ook gevormd door het voorbeeld dat hun ouders geven en in een organisatie is dat niet anders. The tone of the top is hierbij ook zo’n prachtig voorbeeld: reserveer je privéparkeerplaatsen voor de directie of kom je op de fiets? De vraag die je daarbij stelt is: Hoe worden wij beleefd door onze klanten en medewerkers en waarom kiezen klanten voor ons? Het zit ‘m in de uitstraling van wie je bent, niet in wat je wilt zijn.

Enkele jaren geleden schreef ik een opiniestuk over ‘De overhevelingen gaan niet alleen om cijfers, maar vooral om mensen’. En die gedachte staat overeind. Wat we ook doen, hoe we ook bewegen en welke veranderingen we ook zien: we moeten blijven beseffen waarvoor we veranderen, innoveren en organiseren. De Kwaliteitskeuken staat hier natuurlijk ook voor: terug naar daar waar we het voor doen, het beleven en doen van kwaliteit van zorg.

Daarmee kom ik aan het slot van mijn blog. Een blog waarin ik pleit voor logisch nadenken, normaal doen en soms ook proberen het spel te spelen.

‘Ik heb leren fietsen omdat mijn ouders mij het vertrouwen gaven dat ik het kon, hierdoor ben ik het gaan doen….’

Graag wissel ik met u van gedachten over dit thema op onze bijeenkomst ‘Zelforganisatie en in control zijn’ op 21 januari 2016. Ik ben benieuwd naar uw gedachten, visie en ervaringen!

Ik wens dat u kunt werken aan stabiele zorg en ondersteuning voor de mensen die het nodig hebben.

Door: Willem Rutgers

Geen opmerkingen:

Een reactie posten